Egipt – kultura i religia

Kultura

Kultura egipska jest najoryginalniejszym wytworem cywilizacji starożytnego Bliskiego Wschodu. Hieroglify pochodzące z 3 tysiąclecia p.n.e należą do najstarszych na świecie. Pismo egipskie było utrwalane na papirusie, pergaminie, ostrakonie, tabliczkach drewnianych oraz papierze. Wszystkie zapiski przez lata pozostawały tajemnicą. Dopiero w 1822 roku odczytał je Jean Francois Champollion, posługując się kamieniem z Rosetty. 

 

Egipcjanie chętnie tworzyli utwory epickie, liryczne oraz dramatyczne. Początkowo głównie były to pieśni i hymny ku czci bogów i władców, później liryki miłosne czy inskrypcje biograficzne na ścianach grobowców. Najpopularniejszymi zachowanymi opowiadaniami są: „Rozbitek", "Przygody Sinuheta", „Książę zaklęty" oraz „Podróż Wenamona".

 

Kolejnym bardzo ważnym elementem jest architektura Egiptu. Jej charakterystycznymi są: mur cisowy,  stosowanie kształtów trapezoidu i ostrosłupa, płaskie dachy i stropy, gzyms, filary hatoryckie (zakończone rzeźbą o kształcie głowy bogini Hathor), filary ozyriackie (z wyrzeźbioną z jednej strony figurą boga Ozyrysa), rzeźby – sfinksy, posągi króla oraz barwne dekoracje i złocenia. 

 

Grobowce faraonów stworzone na kształt piramidy, po dzień dziś zachwycają turystów. Bardzo ciekawa jest piramida łamana faraona Snofru w Dahszur, oraz klasyczne piramidy Cheopsa i Chefrena w Gizie.  W czasach Nowego Państwa zrezygnowano z wznoszenia tego typu grobowców, ponieważ były często obrabowywane. Zamiast tego wykuwano je w skale i przypominały one długi korytarz z kilkoma salami oraz umieszczoną na końcu komorą grobową. Największe skupisko tych grobowców znajduje się w Dolinie Królów na zachodnim brzegu Nilu.

 

Malarstwo egipskie były schematyczne. Kanon proporcji ciała, kroczące, stojące lub siedzące postacie oraz wyidealizowany wizerunek władcy – to tylko nieliczne przykłady tego zjawiska. 

Po dzień dziś zabytki malarstwa można zobaczyć w grobowcach oraz na sarkofagach i papirusach. Przedstawiają one magiczne sceny z życia codziennego, sceny ofiarne i sceny o tematyce zaświatowej. Ponadto, na ścianach pałaców i domów mieszkalnych zachowały się również malowidła ukazujące motywy ze świata przyrody. 

 

Muzyka egipska ludowa oraz popularna zależy od regionu i zamieszkującej go społeczności. Kair, dolina i delta Nilu mają swoje rytmy i instrumenty, które są związane ze ślubami, świętami, żniwami czy starymi opowieściami o wiosce. Do najważniejszych rodzajów muzyki egipskiej zalicza się: muzykę starożytnego Egiptu, muzykę religijną, klasyczną muzykę arabską, muzykę etniczną Górnego Egiptu, fellahi (chłopską muzykę delty Nilu) oraz muzykę nubijską. 

 

Będąc w Egipcie należy pamiętać, że za każdą usługę Egipcjanie liczą na napiwek tzw. Bakszysz (wypada zostawić choćby dolara). Istnieje również etykieta dotycząca ubioru. Strój kąpielowy należy nosić tylko na plaży. Wybierając się do miejsc świętych nie powinno się zakładać krótkich spodni, a kobieta powinna mieć zakryte ramiona i dekolt. Ponadto wchodząc do meczetu obowiązkowo trzeba zdjąć buty.

 

Egipcjanie nie okazują sobie uczuć w inny sposób niż trzymając się za rękę, ponieważ nie pozwala im na to kultura, religia i prawo. Należy także pamiętać o Ramadanie (święcie ruchomym), który rozpoczyna się w sierpniu lub w połowie września. W tym czasie nie wolno im jeść posiłków od wschodu do zachodu słońca. Niewskazane jest również spożywanie pokarmów przez turystów na ulicy. 

 

Religia

W Egipcie dominuje islam. Według danych państwowych muzułmanie, głównie sunnici stanowią 86,2% ludności kraju. Około 13% społeczeństwa to chrześcijanie, z czego 11,5% to członkowie Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego. Pozostali mieszkańcy to protestanci (0,8%), katolicy (0,6%) oraz osoby, które deklarują brak wiary religijnej (0,7%). 

 

Zgodnie z Konstytucją Egiptu islam jest religią państwową. Wprawdzie wszyscy obywatele mają wolność wyznania, ale w praktyce sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Osoby, które wyznają inną religię niż islam, chrześcijanizm lub judaizm nie otrzymują dowodów osobistych. Wynika to z faktu, że przy wypełnianiu dokumentów można wybierać tylko między tymi trzema religiami. Muzułmanie, którzy przeszli na chrześcijaństwo, również są zmuszeni do rezygnacji ze swoich praw. W 2011 roku Amerykańska Komisja ds. Międzynarodowej Wolności Religijnej (USCIRF) sporządziła raport, z którego wynika, że Egipt znajduje się wśród 14 najgorszych krajów, łamiących prawa człowieka i wolność religijną.